جانواران و حیوانات بومی قبرس شمالی را بهتر بشناسید

حیوانات و جانوران بخش بسیار مهمی از طبیعت هستند. با مطالعه روی جانواران بومی هر کشور می‌توان اطلاعات زیادی درباره آن کسب کرد. در این مقاله قصد داریم درباره جانواران و حیوانات بومی قبرس شمالی صحبت کنیم.

کشور قبرس شمالی یکی از متنوع‌ترین نواحی جهان از نظر گونه‌های جانواری و گیاهی است. حیوانات زیادی در این منطقه رشد و نمو می‌کنند که برخی از آنها بومی آنجا هستند. جزیره قبرس در قلب دریای مدیترانه واقع شده و آب و هوایی گرم و مرطوب دارد. به همین دلیل انواع خزندگان و دوزیستان در آنجا زندگی می‌کنند. گونه‌های مختلف پرندگان نیز بخش بزرگی از جانواران قبرس شمالی را تشکیل می‌دهند. برخی حیوانات مانند الاغ‌های وحشی هم مخصوص این کشور هستند و حتی به عنوان نماد آنجا شناخته می‌شوند. ما در این مقاله به معرفی انواع حیوانات قبرس شمالی می‌پردازیم و با آنها بیشتر آشنا می‌شویم.

الاغ قبرسی، مشهورترین حیوان در جزیره قبرس

مردمان جزیره قبرس از گذشته‌های بسیار دور برای حمل و نقل از الاغ‌ها استفاده می‌کردند. الاغ‌ها می‌توانند به راحتی تا 30 درصد از وزن خود را حمل کنند؛ به همین دلیل از آنها برای باربری هم استفاده می‌شود. آنها از گذشته‌ تا همین حالا، به کشاورزان کمک می‌کنند تا زیتون‌ها و سایر محصولات خود را از مزارع و باغ‌ها به سمت خانه یا انبار ببرند.

جالب است بدانید که قبرس به عنوان یکی از صادرکنندگان الاغ به سایر کشورهای شناخته می‌شود و این موضوع هم قدمتی طولانی دارد. روی سنگ‌نگاره‌هایی که از معابد قدیمی قبرس کشف شده‌اند و مربوط به قرن هفتم پیش از میلاد مسیح هستند، تصاویری از الاغ‌ها به چشم می‌خورد که این موضوع نشان می‌دهد این حیوانات از سال‌ها پیش در این سرزمین حضور داشته‌اند. اولین حیوان چهارپا که در قبرس از آن برای حمل و نقل افراد و بار استفاده شد اسب نبود، بلکه الاغ‌های قبرسی این وظیفه را بر عهده داشتند. الاغ‌ها خیلی آرام راه می‌روند و گاهی برای مدت طولانی متوقف می‌شوند، اما حیوانات بسیار مفید و سودمندی هستند و در کارهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به‌طور دقیق معلوم نیست که الاغ‌ها از چه طریقی و از چه زمانی وارد جزیره قبرس شده‌اند، اما گفته می‌شود که تعداد زیادی از آنها در سرتاسر جزیره، مخصوصا در ناحیه کارپاز زندگی می‌کنند. علاوه بر الاغ‌های اهلی که ممکن است آنها را در حال سواری دادن به روستاییان ببینید، بیش از 1000 عدد از الاغ‌های وحشی، فقط در شبه‌جزیره کارپاز زندگی می‌کنند. کارپاز ناحیه‌ای مناسب برای رشد و زندگی این حیوانات است، چون هم پناهگاه خوبی برای آنها فراهم می‌کند و هم غذای کافی در آن یافت می‌شود. غذای اصلی این حیوانات را درختچه‌های همیشه سبز تشکیل می‌دهند. همچنین در زمان‌هایی که سرتاسر منطقه با کمبود غذای طبیعی مواجه می‌شود، الاغ‌ها به مزارع کشاورزان هجوم می‌برند و بعضا خسارت‌های زیادی را به آنها وارد می‌کنند.

دولت قبرس شمالی قوانین محکمی را برای محافظت از الاغ‌های وضع کرده و منافع کشاورزان را نیز در نظر گرفته است. به هر حال شبه جزیره کارپاز به عنوان یک پارک ملی برای حیوانات وحشی شناخته می‌شود. به همین خاطر دولت به‌طور کامل از حیواناتی که در این منطقه زندگی می‌کنند محافظت می‌کند. مخصوصا الاغ‌های وحشی که یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم در سرتاسر جزیره قبرس به شمار می‌روند.

الاغ‌ها در منطقه کارپاز در گروه‌های کوچک با یکدیگر زندگی می‌کنند و از این نظر می‌توان گفت که حیواناتی اجتماعی هستند. معمولا هر گروه از الاغ‌های وحشی، از یک الاغ نر، یک الاغ ماده و فرزندان آنها تشکیل شده است. الاغ‌های نر جوان‌تر، وقتی به سن دو سالگی می‌رسند، گروه خانوادگی را ترک می‌کنند تا برای خودشان یک جفت از گروه‌های دیگر پیدا کنند و خانواده مستقل خودشان را تشکیل دهند.

پرندگان قبرس شمالی

قبرس یکی از بهترین کشورهای دنیا برای تماشای انواع پرندگان است. دلیل این موضوع هم آن است که قبرس به عنوان یک مقصد یا توقف‌گاه موقت برای پرندگانی که بین دو قاره اروپا و آفریقا کوچ می‌کنند شناخته می‌شود. میلیون‌ها پرنده هر ساله در فصل‌های بهار و پاییز، وارد این جزیره می‌شوند و برای مدتی در آنجا به سر می‌برند. تا کنون بیش از 380 گونه مختلف پرندگان در این جزیره شناخته شده‌اند. البته بیشتر آنها را گونه‌های مهاجر تشکیل می‌دهند. طبق آمارها فقط 50 تا از این 380 گونه، مقیم جزیره قبرس هستند و 40 گونه از آنها هم تنها برای تخم‌گذاری وارد این جزیره می‌شوند.

با توجه به آنچه که گفتیم، فصل‌های بهار و پاییز بهترین زمان برای تماشای پرندگانی هستند که وارد جزیره قبرس شده‌اند. اما این بدان معنی نیست که در سایر فصل‌های سال نمی‌توان از تماشای پرندگان متنوع در این جزیره لذت برد. دو گونه بزرگ از پرندگان بومی در قبرس شمالی، مرغ‌های آوازخوان قبرسی و پرندگان پادراز قبرسی هستند. این گونه‌ها به پنج زیرگونه دیگر تقسیم می‌شوند که شامل انواع جغد، دارکوب، زاغ و سایر پرندگان کوچک‌تر می‌شوند.

مهاجرت بهاری پرندگان معمولا در ماه مارس آغاز شده و در ماه می به پایان می‌رسد. مهاجرت پاییزی هم از اواسط ماه آگوست شروع می‌شود. پرندگانی که در فصل بهار به قبرس مهاجرت می‌کنند شامل سارها، انواع پرندگان شکارچی و همچنین بازها هستند. همچنین انواع مرغابی‌ها، حواصیل‌ها، لک‌لک و پرندگان منقار‌پهن در فصل پاییز راهی جزیره قبرس می‌شوند.

زمستان‌ها هم زمان خوبی برای تماشای پرندگان در قبرس شمالی است. انواع مختلفی از آنها در آبگیرها و برکه‌ها جمع می‌شوند. در شهر فاماگوستا مجموعه بزرگی از آبگیرهای مصنوعی وجود دارد که گونه‌های مختلف مرغابی، مرغ باران و حواصیل، هر ساله وارد آن می‌شوند و مدتی را در آنجا مهمان هستند. همچنین گاهی فلامینگو‌های بزرگ به این ناحیه می‌آیند که افراد زیاد هم علاقه‌مند به تماشای آنها هستند. البته پرندگان مهاجر زمستانی فقط در آبها زندگی نمی‌کنند، بلکه گونه‌های زیادی از این پرندگان در مناطق خشک هم دیده می‌شوند.

در فصل تابستان، اکثر پرندگان برای جفت‌گیری به جزیره قبرس می‌آیند. یکی از زیباترین پرندگان تابستانی که در سرتاسر جزیره می‌توانید مشاهده کنید، قناری‌های رنگارنگ هستند. اگر در فصل تابستان مشغول رانندگی در جاده باشید، می‌توانید آنها را روی سیم‌های تلفن مشاهده کنید. اما یکی از بهترین نواحی برای تماشا کردن پرندگان، شبه جزیره کارپاز است. در آنجا پرندگانی چون هدهد و مرغ زنبورخوار دیده می‌شوند. البته زنبورخوارها معمولا در ارتفاع بالا پرواز می‌کنند و بیشتر صدای آنها شنیده می‌شود.

تا به اینجا فقط درباره پرندگان مهاجر صحبت کردیم، اما برخی از گونه‌ها نیز وجود دارند که بومی جزیره هستند و در تمام طول سال دیده می‌شوند. یکی از معروف‌ترین پرندگان این ناحیه، نوعی مرغ دریایی نادر است که در سایر نقاط جهان به ندرت یافت می‌شود. این مرغ دریایی را در تمام سال می‌تواند در مناطق ساحلی پیدا کرد، ولی بهترین زمان برای دیدن آنها فصل تابستان است.

قبرس شمالی یک کشور استثنایی از نظر تنوع گونه‌های پرندگان است و اگر به این حیوانات علاقه داشته باشید، حتما باید برای دیدن انواع رنگارنگی از آنها، به جزیره قبرس سفر کنید. در بهار و تابستان و هنگام تاریک شدن هوا، گوش دادن به صدای آواز پرندگانی مثل جغد واقعا لذت وصف‌ناپذیری دارد.

لاک‌پشت‌های دریایی در قبرس شمالی

در کل دنیا فقط هفت گونه مختلف لاک‌پشت دریایی وجود دارد که از بین آنها، سه گونه در دریای مدیترانه زندگی می‌کنند. از این سه تا هم فقط دو گونه به نام‌های لاک‌پشت سبز و لاک‌پشت سرخ (سرگنده) در سواحل مدیترانه یافت می‌شوند و یکی از آنها به نام لاک‌پشت چرمی فقط در آب‌های مدیترانه زندگی می‌کند. این نوع لاک‌پشت معمولا در سواحل اقیانوس اطلس سکونت دارد و تنها برای پیدا کردن غذا وارد آب‌های مدیترانه می‌شود. بر اساس آمارهایی که وجود دارند، حدود 30 درصد از لاک‌پشت‌های سبز و 10 درصد از لاک‌پشت‌های سرخ که در ناحیه مدیترانه زندگی می‌کنند، در سواحل قبرس شمالی به سر می‌برند. به‌طور کلی، در بین تمام کشورهای حوزه مدیترانه، قبرس شمالی صاحب سومین و پنجمین ساحل مهمی است که لاک‌پشت‌های دریایی سبز در آنجا سکونت دارند.

بد نیست بدانید که لاک‌پشت‌های دریایی بین 15 تا 40 سالگی به سن بلوغ می‌رسند. لاک‌پشت‌های ماده برای پیدا کردن غذا به نواحی مختلف مهاجرت می‌کنند و هر چند سال یک‌بار وارد سواحل می‌شوند. برای مثال لاک‌پشت‌های سرخ هر 2 تا 4 سال و لاک‌پشت‌های سبز هر 3 تا 6 سال به سواحل می‌روند و در آنجا تخم‌گذاری می‌کنند. بر اساس تحقیقاتی که با استفاده از تکنولوژی‌های ماهواره‌ای انجام شده، برخی از لاک‌پشت‌های دریایی در آب‌های اطراف جزیره قبرس می‌مانند، اما گروه‌هایی از آنها برای یافتن غذا، مهاجرتی طولانی را به سمت آب‌های کشور ترکیه، مصر، لیبی و تونس آغاز می‌کنند.

هر بار که لاک‌پشت‌های دریایی سرخ برای تخم‌گذاری وارد سواحل می‌شوند، به‌طور معمول 2 تا 3 لانه پر از تخم ایجاد می‌کنند. اما لاک‌پشت‌های دریایی سبز معمولا 3 تا 5 لانه پر از تخم‌های کوچک می‌سازند. عمر گونه‌های مختلف لاک‌پشت‌های دریایی به 60 تا 100 سال می‌رسد و از این نظر، در بین کهن‌سال‌ترین حیوانات جهان قرار می‌گیرند.

لاک‌پشت‌های ماده معمولا در هنگام شب برای تخم‌گذاری وارد ساحل می‌شوند. آنها با استفاده از باله‌ها و پاهای عقبی خود، یک گودال بزرگ ایجاد می‌کنند و سپس حدود 100 تخم به اندازه توپ پینگ‌پنگ را داخل گودال می‌ریزند. بعد روی تخم‌ها را با شن می‌پوشانند و دوباره وارد دریا می‌شوند. حدود 50 تا 60 روز طول می‌کشد تا لاک‌پشت‌های کوچک از تخم بیرون بیایند و سپس 2 تا 4 روز طول می‌کشد تا بتوانند خودشان را از لای شن‌ها به سطح ساحل برسانند.

لاک‌پشت‌های دریایی کوچک از ساحل به سمت آب حرکت می‌کنند تا وارد دریا شوند و ماجراجویی شگفت‌انگیز خود را آغاز کنند. اما در این مسیر، بسیاری از آنها طعمه خرچنگ‌ها و ماهی‌های بزرگتر می‌شوند. این یک روند کاملا طبیعی و پیش‌بینی شده است. تقریبا از هر هزار بچه لاک‌پشت دریایی که از تخم بیرون آمده‌اند، تنها یک لاک‌پشت می‌تواند به سن بلوغ برسد و بقیه آنها غذای جانوران دیگر می‌شوند.

برای تماشای لاک‌پشت‌های آبی در قبرس شمالی، بهترین زمان بین ماه‌های می و سپتامبر است. از اواسط ماه می‌ می‌توانید لاک‌پشت‌های سبز را ببینید که برای ایجاد لانه وارد سواحل شمالی شده‌اند. این روند تا ماه آگوست و حتی تا اواخر سپتامبر ادامه پیدا می‌کند و اگر به ساحل بروید، شانس اینکه بتوانید لاک‌پشت‌های دریایی بزرگ را ببینید بسیار زیاد است. توجه داشته باشید که لاک‌پشت‌های ماده معمولا در شب‌ها برای ایجاد لانه و تخم‌گذاری وارد ساحل می‌شوند. پس شما هم برای تماشای آنها باید در هوای تاریک به ساحل بروید. فقط حواس‌تان باشد که نور زیاد می‌تواند لاک‌پشت‌ها را ناراحت کند و آنها را فراری بدهد. بهتر است زیر نور طبیعی ماه به تماشای این موجودات زیبا بنشینید. همچنین از نزدیک شدن به آنها خودداری کنید و اجازه بدهید که مسیر خودشان را بدون هیچ مزاحمتی طی کنند.

انواع خزندگان قبرس شمالی

قبرس شمالی به دلیل شرایط طبیعی و آب‌وهوایی که دارد، مکان مناسبی برای زندگی انواع خزندگان و دوزیستان به شمار می‌رود. در مجموع 23 گونه خزنده و دوزیست در این کشور زندگی می‌کنند که 3 تا از آنها لاک‌پشت‌ها، 11 تا از نژاد سوسمارها و 9 تا هم از انواع مارها هستند. بد نیست بدانید که هیچ نوع سوسمار یا قورباغه سمی در قبرس شمالی زندگی نمی‌کند، اما حدود 30 درصد از مارهای این کشور سمی هستند. بنابراین اگر برای گشت و گذار یا تماشای حیوانات و خزندگان وارد طبیعت شدید، بهتر است کمک‌های اولیه برای مارگزیدگی را بدانید.

اگر فردی دچار مارگزیدگی شود، اول از همه باید خونسردی و آرامش خود را حفظ کند. اندامی که دچار گزیدگی شده نباید حرکت داشته باشد، چون حرکت دادن اندام می‌تواند منجر به پخش شدن سم در سایر نواحی بدن شود. سپس فرد باید بلافاصله به بیمارستان انتقال پیدا کند. اگر انتقال به بیمارستان یا درمانگاه بیشتر از یک ساعت طول می‌کشد، می‌توان کمی بالاتر از محل گزیدگی را با یک ریسمان یا نخ محکم بست تا از انتقال سم به سایر نقاط بدن جلوگیری شود.

سخن پایانی

قبرس شمالی دارای طبیعت شگفت‌انگیزی است که حیوانات زیادی در آن زندگی می‌کنند. این کشور که بخش شمالی جزیره قبرس در آب‌های مدیترانه را تشکیل می‌دهد، منطقه‌ای مناسب برای رشد و نمو انواع جانوران دریایی، پرندگان، خزندگان، چهارپایان و … است. الاغ‌های وحشی یکی از مشهورترین حیوانات بومی ساکن قبرس شمالی هستند که نمونه‌های اهلی شده آنها، حتی به سایر کشورها نیز صادر می‌شوند. انواع پرندگان مهاجر، در فصول مختلف سال به این کشور کوچ می‌کنند و مدتی را در آنجا به سر می‌برند. گونه‌های مختلف لاک‌پشت‌های دریایی هم سواحل شمالی قبرس شمالی را برای تخم‌گذاری انتخاب می‌کنند. با تمام این زیبایی‌های طبیعی، می‌توان گفت که قبرس شمالی یک کشور غنی از نظر داشتن گونه‌های مختلف حیوانی و جانوری است. به همین دلیل است که بسیاری از افراد، این کشور را برای گذراندن تعطیلات خود انتخاب می‌کنند.